Monday, May 13, 2019

Ariu polar

ARIU POLAR
Ariu polar klasifikohet si grabitqari më i madh bashkë me ariun kodiak që ekziston në botë. Një ari polar mashkull mund të arrijë një perimetër të kokës rreth 2,40m-2,60m por ka pasur raste që kanë matur perimetër të kokës deri ne 3,40m. Lartësia nga toka deri te fundi i krahëve është 1,60m. Pesha e ariut polar sillet prej 300 kg deri në 800 kg(mesatarja është 420 kg-500 kg).Arinjtë më të vegjël polar jetojnë në Svalbard kurse arinjtë më të mëdhenj gjenden në ruggën e beringut. Si të gjithë arinjtë ariu polar e ka një bisht të vogël 7 cm deri në 13 cm.
Arinjtë polar jetojnë gati vetëm në polin e veriut. Shumica e arinjve polar rrinë gati të gjithë vitin në afërsi të brigjeve të detit ose nëpër akull për të gjuajtur foka.Më së shumti i pëlqejnë vendet ku ka frymë dhe krijohen shumë valë sepse ashtu akulli çahet dhe krijohen disa vende pa akull. Në verë arinjtë polar rrinë në skajet jugore të vendeve me akull lëvizës.Një kohë të gjatë shkencëtarët kishin menduar se arinjtë polar janë udhëtues dhe udhëtojnë me lëvizjen e akullit, por zbulimet më të reja tregojnë se ka shumë popullata arinjësh të cilat rrinë vetëm në një vend.Arinjtë polar jetojnë në këto toka:tokën e Svalbardit,në Siberinë veriore,në ishujt e Wrangel; Alaskës veriore,në Kanada dhe në Groenlandë. Të vetëm janë gjendur edhe në Islandë dhe në tokën e re.
Arinjte polar kane nje gezof te bute e bardhe i cili eshte thjesht nje nga menyrat se si mbrohen nga i ftohti. Duke ditur qe kane nje peshe trupore te madhe, trupi i tyre ka krijuar shtresa te medha dhjamore qe i mbron nga i ftohti i acarte gjate dimrit.
Ari polar (Ursus maritimus) jeton në Arktik përtej Rrethës Arktike në Kanada, Alaska, Grenlandë, Rusi dhe në zonat e mbuluara nga akulli i detit rreth Polin e Veriut. Ajo nuk hibernatesh gjatë dimrit dhe qëndron në zonat me akull detar, që e ndihmon atë të lëvizë nga një vend në tjetrin dhe të gjuetisë për vulat, kryesisht të rrethuara dhe mjekra. Gjatë verës, kur sipërfaqet e akullit të Arktikut po zvogëlohen, qëndrojnë në zonën bregdetare. Meshkujt mund të peshojnë deri në 700 kg, femrat janë më të lehta dhe peshojnë deri në 350 kg.
Pas sezonit të riprodhimit në prill dhe maj, këlyshët lindin në një shpellë dëbore në dhjetor dhe janar. Në pranverë ata largohen nga strehimi, dhe qëndrojnë me nënën e tyre për rreth. 2 vjet.
Ai përfshin, ndër të tjera, kryesisht ari polar mishngrënës, panda gjigante herbivore dhe ariu i gjelbër, i cili ha mish dhe ushqim bimore. Linjat evolucionare të një arme polare dhe kafe të ndara 5000.000 vjet më parë , kur klima filloi të freskisë përsëri, dhe popullsia e arinjve kafe mbeten në zonat në veri.
Klima e Arktikut me dimër të gjatë dhe të ftohtë dhe fenomeni i natës polare i detyroi arinët polare të zhvillojnë veçori të veçanta që i ndihmojnë ata të mbijetojnë. Ndjenja e madhe e erërave dhe qafës së gjatë me kokë të ngushtë i bëjnë ato më të lehta për të ndjekur vula të fshehura nën akull. Krahët e gjera të mbuluara me lesh dhe kthetrat e lakuara në një mënyrë të veçantë i ndihmojnë ata që të mos zhyten në dëborë, ose të kalojnë në akull. Rezervat e yndyrës i ndihmojnë ata gjatë agjërimit për disa muaj për shkak të mungesës së ushqimit të mjaftueshëm dhe mungesës së akullit të detit që pengon gjuetinë e vulave.
Ndotja, gjuetia, aktivitetet ekonomike njerëzore (p.sh. eksplorimi i naftës), si dhe shkrirja progresive e akullit të detit në Arktik janë kërcënime reale për arinjtë polare. Në 1973 Kanadaja, Danimarka, Norvegjia, Bashkimi Sovjetik dhe Shtetet e Bashkuara nënshkruan Marrëveshjen Ndërkombëtare për Ruajtjen e Arijeve Polare.

No comments:

Post a Comment